पुस्तकांच्या सोबतीने वाटचाल

आजच्या स्मार्टफोन आणि इंटरनेटच्या युगात आपण ज्ञानाच्या अफाट साठ्यापर्यंत क्षणार्धात पोहोचू शकतो. मात्र, माझे बालपण आणि तारुण्य हे अशा काळात घडले जेव्हा ज्ञानाचा एकमेव स्रोत म्हणजे पुस्तके होती. पुस्तकांचे हेच वेड मला आजच्या काळातही उपयोगी पडत आहे.

लहानपणापासूनच माझे पुस्तकांशी अतूट नाते जुळले होते. आमच्या गावच्या श्री खंडोबा मंदिरात दरवर्षी श्रावण महिन्यात धार्मिक ग्रंथांचे पठण केले जात असे. मी विद्यार्थी असताना या पठणात सहभागी होत असे. माझे आजोबा मला या ग्रंथांचा अर्थ समजावून सांगत असत. त्यामुळे रामायण, महाभारत, नवनाथ यासारख्या धार्मिक ग्रंथांची ओळख मला लहानपणीच झाली.

पुढे बारावी झाल्यानंतर मी पत्रकारितेत प्रवेश घेतला. या क्षेत्रात येऊन पुस्तकांची माझी आवड आणखीनच वाढली. आमच्या अणदूर गावात वाचनालय नव्हते, त्यामुळे मी चार किलोमीटर अंतरावर असलेल्या नळदुर्ग गावात सायकलने जाऊन पुस्तके आणत असे.

या काळात मी अण्णाभाऊ साठे यांची 'फकिरा', 'संघर्ष', 'आघात' आदी सर्व पुस्तके वाचून काढली. शिवाजी सावंत यांची 'मृत्युंजय', 'छावा', 'युगंधर', 'लढत' ही पुस्तकेही मी वाचली. याशिवाय वि. स. खांडेकर, प्र. के. अत्रे, वसंत सबनीस, श्रीपाद कृष्ण कोल्हटकर या लेखकांची पुस्तकेही माझ्या वाचनात होती. या वाचनामुळे माझ्या ज्ञानात प्रचंड भर पडली. मला पुस्तकांचे इतके वेड होते की मी एक पुस्तक दोन-तीन दिवसांतच वाचून काढत असे.

आजच्या इंटरनेटच्या युगातही पुस्तकांच्या वाचनाने मला दिलेले ज्ञान उपयोगी पडत आहे. इंटरनेटवरील माहिती पडताळून पाहण्यासाठी, संदर्भासाठी मला पुस्तकांचा आधार घ्यावा लागतो. त्यामुळे पुस्तकांचे वाचन ही माझी आवडच नाही तर गरजही बनली आहे.

पुस्तके ही केवळ कागदावर छापलेली अक्षरे नसून ती आपल्याला वेगळ्या विश्वात घेऊन जातात. आपल्याला नवनवीन गोष्टी शिकवतात, आपली विचार करण्याची क्षमता वाढवतात. त्यामुळे पुस्तकांचे वाचन ही सवय आपण सर्वांनी जोपासली पाहिजे.

- सुनील ढेपे