लेखणी ते मोबाईल: एका निर्भीड पत्रकाराची आत्मकथा

 



माझं आयुष्य म्हणजे लेखणी आणि आताच्या मोबाईलच्या कीपॅडमधला प्रवास…! एकेकाळी शाईच्या दावतीत लेखणी बुडवून बातम्यांचे रकानेच्या रकाने भरले जायचे. आज बोटं मोबाईलच्या स्क्रीनवर धावतात. काळ बदलला, माध्यमं बदलली, पण एक गोष्ट नाही बदलली – ती म्हणजे माझी पत्रकारिता. ती तेव्हाही बंडखोर होती आणि आजही आहे.

माझी गोष्ट सुरू होते १९८७ साली, धाराशिव (तत्कालीन उस्मानाबाद) जिल्ह्याच्या टोकावरच्या, सोलापूरच्या जवळ असलेल्या अणदूर गावात. गाव तसं सोलापूर-उमरगा हमरस्त्यावरचं, पण माझी ओळख सोलापूर आणि कन्नडच्या मिश्रणाने तयार झालेल्या एका वेगळ्याच मराठीतून होती. बारावी होऊन मी जेमतेम १८-१९ वर्षांचा असेन, तेव्हा पत्रकारितेचं वेड डोक्यात शिरलं. एकीकडे पदवीचं शिक्षण आणि दुसरीकडे बातम्यांचा रेटा, अशी दुहेरी कसरत सुरू झाली.

पुण्याच्या 'केसरी'ची सोलापूर आवृत्ती सुरू झाली आणि वृत्तसंपादक अरुण रामतीर्थकर यांनी माझ्यावर विश्वास दाखवला. अणदूरचा वार्ताहर म्हणून संधी मिळाली. खिळे जुळवून होणारी छपाई ते ऑफसेट मशीनचा तो काळ माझ्या डोळ्यांसमोर बदलत होता. सकाळी पेपर वाटायचा, मग कॉलेज आणि उरलेल्या वेळेत बातम्यांचा शोध. महत्त्वाची बातमी असली की थेट सोलापूर गाठायचं, नाहीतर एसटीच्या पॅकेटमधून बातम्या पाठवायच्या. अणदूरचं फुलचंद घुगे खून प्रकरण असो वा चिवरीतील पशुहत्येचा विषय, माझ्या लेखणीने ते राज्यभर गाजवले. 'चिवरी'च्या लेखाने तर मला तीन राज्यस्तरीय पुरस्कार मिळवून दिले आणि एका रात्रीत मी 'फेमस' झालो.

१९९० साली नळदुर्गच्या बालाघाट कॉलेजमधून बी.ए. पूर्ण करून मी लातूरचं दयानंद महाविद्यालय गाठलं. 'केसरी'ने लातूर जिल्हा प्रतिनिधीची जबाबदारी दिली. पत्रकारितेतून मिळणाऱ्या पैशांवरच माझं शिक्षण आणि राहण्याचा खर्च भागत होता. सकाळी कॉलेज आणि नंतर पूर्णवेळ पत्रकारिता, हा माझा दिनक्रम होता. 'लोकमत'मध्येही काही काळ काम केलं. त्यानंतर, २००० साली विलासराव देशमुखांच्या 'दैनिक एकमत'मधून माझी जन्मभूमी असलेल्या धाराशिवमध्ये जिल्हा प्रतिनिधी म्हणून परत आलो. इथली माझी पत्रकारिता वादळी ठरली, अनेक विषय मी निर्भीडपणे मांडले.

पण माझ्या आयुष्यातला खरा 'टर्निंग पॉईंट' आला २०११ साली. तो काळ आजच्यासारखा स्मार्टफोन्सचा नव्हता. पण मला भविष्याची चाहूल लागली होती. मी 'धाराशिव लाइव्ह' नावाचं स्वतःचं डिजिटल चॅनल सुरू केलं. तेव्हा तथाकथित जाणकार पत्रकारांनी मला वेड्यात काढलं. "हे कोण वाचणार?" म्हणून माझी चेष्टा केली, मला हिणवलं. पण मी माझ्या निर्णयावर ठाम होतो.

आज काळानं उत्तर दिलं आहे. ज्यांनी मला हसण्यावारी नेलं, ते आज पश्चात्ताप करत आहेत. कारण 'धाराशिव लाइव्ह'ने डिजिटल मीडियात एक क्रांती घडवली आहे. आमची पत्रकारिता कधीच कोणत्या राजकारण्याची बटीक झाली नाही. ती नेहमीच वंचित, दलित, पीडित आणि दिनदुबळ्यांचा आवाज बनली. त्यांच्यावर होणाऱ्या अन्यायाला वाचा फोडणं, हेच आम्ही आमचं कर्तव्य मानलं.

हा प्रवास सोपा नव्हता. निर्भीड आणि सडेतोड पत्रकारितेची किंमतही मोजावी लागली. माझ्यावर आजवर चार खोट्या केसेस दाखल झाल्या, पण प्रत्येक वेळी मी त्यातून निर्दोष मुक्त झालो. या अनुभवांनी मला आणखी कणखर बनवलं.

आज मागे वळून पाहताना, खिळे जुळवण्यापासून ते डिजिटल क्रांतीपर्यंतचा हा प्रवास माझ्या डोळ्यासमोरून तरळून जातो. माध्यमं बदलली, पण माझा बाणा तोच आहे. लेखणीची जागा आता मोबाईलने घेतली असली तरी, शाईतली धग आणि शब्दांमधली आग आजही तशीच आहे, अन्यायाविरुद्ध पेटून उठणारी!

नियतीचा खेळ आणि पुण्याचा मार्ग: एका पत्रकाराची हटके कहाणी

 



मंडळी, आयुष्याच्या वाटेवर कधी कधी असे काही अनपेक्षित धक्के बसतात की वाटतं सगळं संपलं! पण थांबा, खरा खेळ तर तिथूनच सुरू होतो. मी, सुनील ढेपे, तुम्हाला माझीच एक अशी ‘हटके’ गोष्ट सांगणार आहे, जिथे खलनायकांनी रचलेल्या षडयंत्रानेच माझ्या प्रगतीचा मार्ग मोकळा केला.

गोष्ट आहे २०१६ सालची. धाराशिवच्या समतानगर मेन रोडवरचं ‘दैनिक गावकरी’चं आमचं कार्यालय. सत्य बातम्यांची कास धरल्याचा परिणाम म्हणून काही पोलीस अधिकारी, राजकीय नेते आणि काही ‘हितचिंतक’ पत्रकारांनी मिळून एक जबरदस्त कट रचला. आवाज दाबण्याचा हा डाव होता. कार्यालयावर हल्ला झाला आणि वरतून माझ्यावरच विनयभंग, ऍट्रॉसिटीचा खोटा गुन्हा दाखल झाला. जणू काही चोराच्या उलट्या बोंबा!

६ सप्टेंबर २०१६ चा तो काळा दिवस. हल्लेखोर मोकाट, आणि मी माझ्या दोन सहकाऱ्यांसोबत गजाआड. १४ दिवस तुरुंगात काढले. कोर्टाने जामीन दिला, पण एका अटीसह – चार्जशीट दाखल होईपर्यंत धाराशिवमध्ये राहायचं नाही. काय योगायोग बघा! त्याच काळात माझ्या मुलीला पुण्यात आयटी क्षेत्रात नोकरी लागली. माझ्यासाठी हा निर्णय म्हणजे एका डोळ्यात आसू तर दुसऱ्या डोळ्यात हसू. मुलगा सातवीत, कुटुंब धाराशिवला आणि मी पुण्याच्या वाटेवर. मुलीला माझा आधार मिळाला, पण पत्नी आणि मुलाच्या आठवणीने मन व्याकूळ व्हायचं. दर पंधरा दिवसांनी ते पुण्याला यायचे, दोन दिवस राहायचे आणि परत जाताना डोळ्यात पाणी... शब्दात न सांगता येणारी ती अवस्था.

नियतीचा खेळ बघा! काही दिवसांनी छत्रपती संभाजीनगर हायकोर्टाने ती अट रद्द केली. पण तोपर्यंत मुलाची परीक्षा संपली होती आणि मी कुटुंबालाच पुण्यात हलवलं होतं. एका वर्षाने कोर्टात तो खोटा गुन्हा टिकलाच नाही. ज्यांनी फिर्याद दिली होती, त्यांनीच आमच्या बाजूने जबाब दिला आणि षडयंत्र रचणाऱ्यांची तोंंडं काळी झाली. ज्यांनी मला संपवायचा विडा उचलला होता, तेच तोंडावर आपटले!

आज पुण्यात येऊन नऊ वर्षं झाली. तेव्हा खूप वाईट वाटलं होतं, पण आता मागे वळून पाहताना वाटतं, ही तर परमेश्वरानेच रचलेली एक योजना होती. मला पुण्याला आणण्याची त्याचीच लीला होती. नाहीतर मी पुण्याला कसा येणार? आणि माझं ‘धाराशिव लाईव्ह’ हे डिजिटल चॅनल, जे मी आज कुठूनही चालवतो, ते कसं सुरू झालं असतं?

पुण्याने मला खूप काही दिलं. नवीन अनुभव, नवीन दृष्टी आणि मोठ्या शहरात जगण्याची कला शिकवली. ज्यांनी माझ्या वाईटाची पेरणी केली होती, त्यांना वाटलं होतं की पत्रकार सुनील ढेपे संपेल. पण झालं उलटंच! माझी आणखी प्रगती झाली. मुलीचं लग्न झालं, ती पुण्यातच सुखाने नांदतेय. मुलगा इंजिनिअरिंग करतोय.

खरंच, कुणी कुणाचं वाईट करायला गेलं तरी ते नेहमी वाईटच घडतं असं नाही. उलट, त्यातून काहीतरी चांगलंच निष्पन्न होतं, हेच मी अनुभवलं.

धाराशिव माझी जन्मभूमी आहे, तिच्यापासून मी कसा तुटेन? ‘घार फिरे आकाशी, लक्ष तिचे पिलापाशी’ या उक्तीप्रमाणे माझं मन आजही धाराशिवमध्येच रमतं. ‘धाराशिव लाईव्ह’च्या माध्यमातून गोरगरिबांचे प्रश्न, त्यांच्या समस्या निडरपणे मांडण्याचं काम अविरत सुरू आहे. बातम्या देताना आम्ही कुणाचा मुलाहिजा ठेवत नाही, कारण जनताच आमची मालक आहे!

तर, ही होती माझी ‘अशी ही बनवाबनवी’ची खरी आवृत्ती, जिथे नियतीनेच Drehbuch (पटकथा) लिहिली आणि खलनायकांना अनपेक्षितपणे नायक बनवलं!


"बातमीचा 'बाप' मी पाहिलाय!"


पत्रकारितेच्या समुद्रात मी उडी मारली तेव्हा ना माझ्याकडे लाईफ जॅकेट होतं, ना कुणी ‘गाइड’! फक्त डोक्यात एकच गोष्ट ठसलेली होती — बातमी चुकली, तर जग चुकलं!

१९ वर्षांचा मी. बारावीचा ‘पासिंग’चा मार्कशिट हातात, आणि डोळ्यात पत्रकार होण्याचं स्वप्न. अणदूर या टोकाच्या गावातून पत्रकारितेचा प्रवास सुरू केला.
सुरुवातीला लोक मला पत्रकार मानायचेच नाहीत. पाटलांच्या ओट्यावर चहा पित बसलो की, कुणी तरी फुसफुसायचं, "तो नवा काय… पेपरात नाव येणार म्हणे!"
आणि मग एक दिवस माझी बातमी फडफडली – केसरीत!
अणदूरमध्ये फुलचंद घुगे खून प्रकरण गाजलं आणि माझं नाव गावागावात. त्या बातमीनं तिघांना जन्मठेपेपर्यंत पोहोचवलं. काही लोक तर म्हणाले, “बाप रे! बातमीचा बाप आलाय…”

अशा बातम्यांनी माझं ‘जिल्हा प्रतिनिधी’पद गाठलं – लातूरमध्ये. अरुण रामतीर्थकरसारख्या संपादकाच्या पाठबळावर आणि ‘नोट्स’ नव्हे, ‘नसेल तर दगडावर लिहायचं!’ या धोरणावर काम करत गेलो.

लोकमतमध्ये गेलो तेव्हा पगार पेक्षा पेट्रोलपंपावरचं ‘मागणीपत्र’ महत्त्वाचं वाटायचं. पण बातमी हवी तशी मिळवायची.सकाळी पेपरात बातमी.
आणि मग एक दिवस ‘एकमत’मध्ये आलो – माझ्या होम टाऊनमध्ये.
१५०० रु. पगार. खिशात काहीच नसे, पण मनात एकच गोष्ट असायची – “बातमी खोटी असली, तर पाणीही प्यायचं नाही.”

दहा वर्षे एकमतमध्ये, मग काही काळ केसरी, सह्याद्री, लोकसत्ता, भास्कर या पेपरांमध्ये झुललो. दरम्यान लोकप्रभा, चित्रलेखात लेखन केलं.
पण मग मनात एक चाणाक्ष विचार डोकावला — “आपली बातमी ही इतरांच्या मर्जीवर का? आपलंच व्यासपीठ हवं!”

धाराशिवमध्ये पहिलं इंटरनेट कॅफे सुरू केलं.
लोक गुगलवर "धाराशिव टुरिस्ट प्लेसेस" शोधत होते, आणि मी मनात ठरवलं —
“धाराशिवचं खरं वास्तव दाखवायचंय!”

आणि तिथून जन्म झाला —
धाराशिव लाइव्हचा!

आज चौदाव्या वर्षात पाऊल ठेवताना अभिमान वाटतो की, आम्ही ‘व्हिजन’वर काम केलं.
लोक हसले, तिरस्कार केला — "वेब काय... कुणी वाचणार?"
पण आज तेच लोक वेबसाईट उघडतात आणि आमच्याकडून ट्रेनिंग मागतात.

धाराशिव लाइव्ह ही फक्त वेबसाईट नाही, ती हक्काची वाजवणारी चाबूक आहे.
गोरगरिबांचा आवाज, भ्रष्टाचार्यांचा घाम, आणि सामान्य जनतेचा आधार.

बातमी आली की, आधी आम्ही आम्ही प्रसिद्ध करतो. , मग इतर कव्हर करतात.
कारण धाराशिव लाइव्हवरची बातमी म्हणजे खात्रीचं लेबल.

“पत्रकारिता म्हणजे धंदा नाही — ती माझी धग आहे!”
धाराशिव लाइव्ह ही माझी उरातली ज्वाला आहे.

आणि शेवटी एकच वाक्य —
"बातमीसाठी लढतोय… आणि धाराशिवसाठी झगडतोय!"
बाकी तुम्हीच सांगा, पत्रकार आहे की योद्धा?